«Акха сту» и «Акха цициг»: разница между страницами

Материал из Тептар
(Различия между страницами)
Перейти к навигации Перейти к поиску
ВизуальныйВики-текст
Нет описания правки
 
Нет описания правки
 
Строка 1: Строка 1:
[[Файл:Bison bonasus (Linnaeus 1758).jpg|thumb| Акха сту]]
[[Файл:Lynx_lynx_poing.jpg|thumb| Акха цициг]]


'''Акха сту''' — ({{lang-ru|Зубр}}) олу. Акха сту онда бу доккха дегӀ а долуш; боккха корта а болуш. ДегӀан дохалла 300 см ю. Мунда йолчохь локхалла 185-200 см. Цхьа тонн гергга ю цуьнан йозалла. Мунда, кӀесаран кӀог тӀера букъа юккъе кхаччалц, хьаьвзина еха а, лекха а ю цуьнан. ТӀаьхьарчу когийн голош тӀекхаччалц бен кхин деха дац цуьнан цӀога. ЧӀениг кӀелара дуьйна гӀода юккхе кхаччалц беха а, хьалхарчу когийн голаша тӀекхаччалц охьабеъна а бу цуьнан накха. Коьртан туьтан тӀехь а, хьаьжаюккъехь а, гӀортан тӀехь а, хьалхарчу некха тӀехь а луьста а, беха а, хьийзина а чо бу цунна. Вукхузхьа дегӀа тӀехь лоха а, морса а чо бу. Стеран а; аьттан а бухера томма а, йоцийра а, ира а маӀаш ю. Ӏай бос жимма цӀелла етталуш моккха бу. Аьхка хьаьрса бос оьцу цо.
'''Акха цициг''' — Доккхачу акха цицигах оьрсаша "Рысь" олу. Кавказехь наггахь бен тосалуш дац иза. Доца дегI а долуш экха ду иза. ЦIога хадийчи санна доца ду цуьнан. ДегIан дохалла 80-100 см. ЦIога 20-30 см. Шина а агIор беснеш тIехь маж ю цуьнан. Лергаш тIехь ирах дахана чоьш ду, маIаш санна хеталуш. ТIера чо беха а луьста а бу цуьнан. Мехка тесчи санна а хеташ овкъаран басахь ду иза. ЧукIело жимма сирла ю. Жимма Iаьржа тIедарчи ду цуьнан букъ тIехь а хенаш тIехь а. Вайн Кавказан лаьмнашкахь, хьаннийн аьрцнашкахь, хин тогIешкахь хуьлуш ду акха цициг.


* Акха стерчий а, акха хьелий а Ставропольский крайхь а, Краснодарский крайхь а, ГӀебартойн, Балкарийн махкахь а, вайн Нохч-ГӀалгӀайн махкахь а ду.
Ижонна таллар буьйсанна ду акхачу цициган. Дийнахь дIалечкъа иза диттийн баххьашкахь тIулгийн чхернашкахь, боьрнашкахь. Вуно атта дитта тIе хьаладолу иза. Цо олхазарш а, дехкий а доу. Оре дар февраль баттахь ду. КIорни 2-3 йо. Пхеана тIе кхаччалц еш меттиг а хуьлу. КIорнеш йинчу хенахь са ца гуш бIаьрзе хуьлу. БIаьраса I2-чу дийнахь догIу царна, Дас а нанас а до царна дола. Шина шарахь кхуьу кIорнеш. Акха цициг лечкъана лелаш ду.
* Ахка бежнаш лам чохь хьаннашкахь деха. Тобанаш йой лела уьш, шайн-шайн доьзаш а болуш, 15 а, 20 а корта хуьлу цхьана гӀеранахь. Аьхкенан заманчохь Ӏуьйранна а, сарахь а дежа уьш. Ӏай дийнахь дежа. Буц а, диттийн гӀаш а, дечагийн чкъоьрнаш а дууш дежа уьш. Августехь-сентябрехь оре догӀу. Май-июнь баттахь эсий до цара. Эса цхьацца до. Шиъ эса деш меттиг а хуьлу. Шина шарахь цхьа эса до атто. Цхьана шарахь эса дичи, вукху шарахь Ӏахара лела етт.
 
* Вайн пачхьалкхехь 40 сов бен дац акха бежнаш.
Iаьса а, Марта а, Гиха а хиш схьадолучохь а ЧIаьнти-Органехь а, Хахалга, КIериго, МIайста лаьмнашкахь а хуьлуш ду акха цицигаш.


== Хьажа. кхин ==
== Хьажа. кхин ==

Текущая версия от 10:10, 6 февраля 2025

Акха цициг

Акха цициг — Доккхачу акха цицигах оьрсаша "Рысь" олу. Кавказехь наггахь бен тосалуш дац иза. Доца дегI а долуш экха ду иза. ЦIога хадийчи санна доца ду цуьнан. ДегIан дохалла 80-100 см. ЦIога 20-30 см. Шина а агIор беснеш тIехь маж ю цуьнан. Лергаш тIехь ирах дахана чоьш ду, маIаш санна хеталуш. ТIера чо беха а луьста а бу цуьнан. Мехка тесчи санна а хеташ овкъаран басахь ду иза. ЧукIело жимма сирла ю. Жимма Iаьржа тIедарчи ду цуьнан букъ тIехь а хенаш тIехь а. Вайн Кавказан лаьмнашкахь, хьаннийн аьрцнашкахь, хин тогIешкахь хуьлуш ду акха цициг.

Ижонна таллар буьйсанна ду акхачу цициган. Дийнахь дIалечкъа иза диттийн баххьашкахь тIулгийн чхернашкахь, боьрнашкахь. Вуно атта дитта тIе хьаладолу иза. Цо олхазарш а, дехкий а доу. Оре дар февраль баттахь ду. КIорни 2-3 йо. Пхеана тIе кхаччалц еш меттиг а хуьлу. КIорнеш йинчу хенахь са ца гуш бIаьрзе хуьлу. БIаьраса I2-чу дийнахь догIу царна, Дас а нанас а до царна дола. Шина шарахь кхуьу кIорнеш. Акха цициг лечкъана лелаш ду.

Iаьса а, Марта а, Гиха а хиш схьадолучохь а ЧIаьнти-Органехь а, Хахалга, КIериго, МIайста лаьмнашкахь а хуьлуш ду акха цицигаш.

Хьажа. кхин[править | править код]

Хьажоргаш[править | править код]

Источник — https://massarn.com/w/index.php?title=Акха_сту&oldid=1028